हॅट्ट्रिकची ट्रिक !!!

      वेस्टइंडिजच्या किमर रोचने सोमवारी नेदरलॅंडविरूद्ध खेळताना हॅट्ट्रिकची किमया साधली. विश्वचषक स्पर्धेच्या इतिहासातील ही सहावी हॅट्ट्रिक ठरली. यापूर्वी विश्वचषकात एकूण पाच हॅट्ट्रिक्स नोंदवल्या गेल्या असून त्यापैकी दोन श्रीलंकन गोलंदाजांच्या नावावर आहेत तर भारत, पाकिस्तान, ऑस्ट्रेलिया यांच्या गोलंदाजाने प्रत्येकी एकदा ही किमया साधली आहे. विशेष म्हणजे भारताच्या चेतन शर्मानेच १९८७ साली विश्वचषकातील पहिल्या हॅट्ट्रिची नोंद केली होती. त्यानंतर १९९९ मध्ये पाकिस्तानचा साकलेन मुश्ताक, २००३ मध्ये लंकेचा चमिंदा वास आणि कांगांरूंचा ब्रेट ली आणि आता गेल्या विश्वचषकात लंकेच्याच लसिथ मलिंगाने बोनससकट हॅट्ट्रिकचा मान मिळवला होता. तर यंदाच्या विश्वचषकात किमर रोचने हा मान मिळवला. रोचपूर्वी विश्वचषकात पाहयला मिळालेल्या पाच हॅट्ट्रिक्सचा हा आढावा..

चेतन शर्मा (भारत), प्रतिस्पर्धी – न्यूझीलॅंड, स्थळ- नागपूर, ३१ ऑक्टोबर १९८७

     रिलायन्स कपच्या अ गाटातील या साखळी सामन्यात न्यूझीलॅंडने प्रथम फलंदाजी घेतल्यानंतर ४ बाद १८१ अशी मजल मारली होती. ६० धावांची भागीदारी झाल्यानंतर रूदरफोर्ड आणि पटेल यांचा जम बसला होता आणि आता शेवटच्या षटकांत हाणामारी करून ते आपल्या संघाला एक चांगली धावसंख्या उभी करून देण्याच्या तयारीत होते. तेव्हाच रवी शास्त्रीने १८१ या धावसंख्येवर पटेलला कपिल देवकरवी झेलबाद केले आणि किवीजना एक धक्का बसला. तरी अजून त्यांचा निम्मा संघ खेळायचा होता. मात्र त्यानंतर धावसंख्येत एकाच धावेची भर घातल्यानंतर न्यूझीलंडचा डाव गडगडला. चेतन शर्माने अप्रतिम गोलंदाजी करत चक्क तीन चेंडूंत तीन फलंदाजांच्या यष्ट्या वाकवल्या. सर्वात आधी त्याने रूदरफोर्डची मधली यष्टी मोठ्या थाटात गुल केली. यानंतर फलंदाजीला आलेल्या इयन स्मिथलाही चेतन शर्माचा इनस्विंगर कळला नाही आणि तो सुद्धा क्लीन बोल्ड झाला. चेतन शर्मा आता हॅट्ट्रिकच्या उंबरठ्यावर होता आणि समोर होता इव्हान चॅटफिल्ड.. बचावात्मक खेळण्याच्या नादात चेतनचा लेग स्टंम्पवरील चेंडू कधी त्याला त्रिफळाचीत करून गेला हे त्याला कळेपर्यंत भारतीय खेळाडूंनी उड्या मारत जल्लोष करायला सुरूवात केली होती. त्यानंतर न्यूझीलॅंडला ५० षटकांत २२१ या धावसंख्येवरच समाधान मानावे लागले आणि भारतीयांनी सुनिल गावस्करच्या शतकी खेळीच्या जोरावर सामना आरामात आपल्या खिशात घातला. विशेष म्हणजे या तिन्ही विकेट्स मिळवताना चेतन शर्माने फलंदाजाला त्रिफळाचीत केले होते.

साकलेन मुश्ताक (पाकिस्तान), प्रतिस्पर्धी- झिम्बाब्वे, स्थळ- ओव्हल, ११ जून १९९९

    चेतन शर्मानंतर विश्वचषकातील दुसऱ्या हॅट्ट्रिकची नोंदही आशियाई खेळाडूनेच केली. पाकिस्तानच्या साकलेन मुश्ताकने १९९९ साली ओव्हल मैदानावर झालेल्या सामन्यात झिम्बाब्वेचे शेवटचे तीन बळी घेताना हॅट्ट्रिक नोंदवली. यात त्याने २७१ चा पाठलाग करणाऱ्या झिम्बाब्वेची ७ बाद १२३ अशी अवस्था असताना हॅट्ट्रिक घेऊन त्यांचा डाव त्याच धावसंख्येवर संपवून टाकला. साकलेनने आधी ओलोंगा आणि हकलला यष्टिचित केले तर तिसऱ्या चेंडूवर बंगवाला पायचीत पकडत हॅट्ट्रिक साजरी केली आणि पाकिस्तानच्या विजयावरही शिक्कामोर्तब केले.

चमिंदा वास (श्रीलंका), प्रतिस्पर्धी- बांग्लादेश, स्थळ- पीटरमेरीत्झबर्ग, १४ फेब्रुवारी २००३

    वासची हॅट्ट्रिक ही क्रिकेटच्या इतिहासात नेहमीच लक्षात ठेवली जाईल. या हॅट्ट्रिकचे वैशिष्ट्य म्हणजे चमिंदा वासने सामन्याच्या पहिल्या तीन चेंडूंवरच बांग्लादेशचे तीन अव्वल फलंदाज बाद करत अवघ्या काही मिनिटांतच सामन्याचे चित्र स्पष्ट केले  होते. यावेळी बांग्लादेशचा धावफलक ३ बाद ० असा केविलवाणा झाला होता. पुन्हा याही पुढे जाऊन त्याच षटकाच्या पाचव्या चेंडूवर वासने आणखी एक विकेट घेत बांग्लादेशचा चौथा गडीही बाद केला आणि विश्वचषकात अनोखा विक्रम प्रस्थापित केला.

ब्रेट ली (ऑस्ट्रेलिया), प्रतिस्पर्धी- केनया, स्थळ- डर्बन, १५ मार्च २००३

     केनयाविरूद्ध खेळताना ब्रेट लीनेही सामना सुरू होऊन तीनच षटके झाली असताना हॅट्ट्रिक घेऊन केनयाची वरची फळी कापून काढली. धावफलकावर केनयाच्या अवघ्या तीन धावा लागल्या असताना त्याने लागोपाठच्या तीन चेंडूंवर ओटिएनो, बी.जी. पटेल आणि ओबुयाला बाद करत हा पराक्रम केला. विशेष म्हणजे लीने २०-२० मध्येही हॅट्ट्रिकची किमया साधली आहे.

लसिथ मलिंगा (श्रीलंका), प्रतिस्पर्धी- दक्षिण आफ्रिका, स्थळ- गयाना, २८ मार्च २००७

     विश्वचषक इतिहासातील किंबहुना एकूणच क्रिकेटमधील सर्वात थरारक हॅट्ट्रिक म्हणून मलिंगाच्या या हॅट्ट्रिकचा उल्लेख करावा लागेल. या हॅट्ट्रिकचं पहिलं वैशिष्ट्य म्हणजे ही कामगिरी बलाढ्य संघाविरूद्ध नोंदवली गेली होती. यापूर्वीच्या तीन हॅट्ट्रिक्स या तुलनेने दुबळ्या संघांविरूद्ध पाहायला मिळाल्या होत्या. मात्र प्रतिस्पर्धी द. आफ्रिका असणं यापेक्षाही या हॅट्ट्रिकचं महत्त्व आणखी एका वेगळ्या कारणासाठी खूपच जास्त होतं. कॅरेबियन बेटांवर झालेल्या विश्वचषकातील या लढतीत श्रीलंकेनं प्रथम फलंदाजी करताना फक्त २०९ धावा केल्या होत्या. त्यामुळे अपेक्षेप्रमाणे आफ्रिकेनं अगदी सहजरित्या विजयाच्या दिशेने आपली वाटचाल केली होती. ४४.४ षटकांतच त्यांनी ५ बाद २०६ अशी मजल मारली आणि ३२ चेंडू व पाच विकेट्स हाताशी असताना आणखी ४ धावा जमवणं म्हणजे निव्वळ फॉर्मेलिटी उरली होती. खरंतर यावेळी सगळेच सुस्तावलेले होते. कारण सामना तसा संपल्यातच जमा होता. मात्र ४५ वं षटक टाकायला आलेल्या मलिंगाने गयानाच्या या मैदानावर एक अद्भुत चमत्कार करून दाखवला. आफ्रिकेच्या निव्वळ फॅर्मेलिटी राहिलेला विजय मिळवण्याच्या मार्गात मलिंगा नावाचे प्रचंड वादळ उठले होते. बघताबघता मलिंगाने सामन्याचे चित्रच पालटून टाकलं आणि लंकेला विजयाच्या उंबरठ्यावर आणून उभं केलं... हो, विजयाच्या उंबरठ्यावर.. आधी पंचेचाळीसाव्या षटकाच्या शेवटच्या दोन चेंडूंवर त्याने लागोपाठ पोलॉक आणि हॉलचे बळी मिळवून आफ्रिकेला ७ बाद २०६ वर आणलं. त्यानंतर मध्ये ४६ व्या षटकात आफ्रिकेने एक धाव काढली. मात्र पुन्हा पुढच्याच षटकात मलिंगा आला आणि यापूर्वीच्या दोन सलग चेंडूंवर बळी मिळवलेले असल्याने त्याला हॅट्ट्रिकची संधी होती.. कॅलिसला संगकाराकरवी झेलबाद करत त्याने हॅट्ट्रिक तर साधलीच.. मात्र लगेच पुढच्याच चेंडूवर एनटीनीलाही क्लीन बोल्ड करत सामना आफ्रिकेच्या जबड्यातून खेचून बाहेर काढला... आफ्रिका ९ बाद २०७.. आफ्रिकेला जिंकायला आणखी तीन धावा तर लंकेला १ विकेट.. पीटरसन फलंदाजीला होता.. आणि अक्षरश:  फक्त नशीब बलवत्तर म्हणून तो मलिंगाच्या एका अफलातून चेंडूवर बचावला.. चेंडू ऑफस्टंम्पला अगदी काही मिलिमीटरने चुकवत संगकाराच्या ग्लोव्समध्ये विसवला होता. पुन्हा पुढचाच चेंडू बॅटची कड घेता घेता राहून गेला.. काही मिनिटातच सामन्याचे चित्र पालटले होते.. आतापर्यंत रिलॅक्स असलेल्या आफ्रिकेच्या ड्रेसिंग रूममध्ये सन्नाटा होता, तर लंकेच्या ड्रेसिंगरूममध्ये अनपेक्षित कमबॅकने वातावरणात जान आली होती.. मात्र पुन्हा एकदा शेवटी नशीबाने आफ्रिकेची साथ दिली आणि मलिंगाने टाकलेला एक चेंडू पीटरसनच्या बॅटची कड घेऊन दुसऱ्या स्लीपच्या जागेतून निघत सीमारेषेपार गेला आणि आफ्रिकेने हा सामना जिंकला.. यावेळी जयवर्धनेने दुसरी स्लीप का नाही ठेवली म्हणून बरीच टीका झाली.. दुसरी स्लीप असती तर... वगैरे चर्चा झडल्या.. पण ते म्हणतात ना, क्रिकेटमध्ये या जर-तरला काहीच अर्थ नसतो... शेवटी मलिंगाच्या चमत्कारानंतरही आफ्रिकेने सामना जिंकण्यात यश मिळवले होते हेच सत्य होतं.. प्रथमच विश्वचषकात हॅट्ट्रिक साधूनही त्या संघाला सामना जिंकण्यात अपयश आलं होतं...